Çin'de SARS, domuz ve kuş gribiyle mücadele ekibinde yer alan ve Koronavirüs'e karşı hükümete ‘evde kal' raporu yazan Prof Li Lanjuan, telefonda AKŞAM'ın sorularını yanıtladı.

EMRE ÖZTÜRK
Koronavirüsün Vuhan kentinde görülmesinin ardından kentin kapatılması, zorunlu sokağa çıkma yasağı ilan edilmesi için Çin hükümetine ilk raporu sunan Koronavirüs Mücadele Kurulu üyesi Prof. Li Lanjuan, iki ayrı virüs salgını esnasında da ülkesindeki mücadelenin başındaki isimler arasındaydı. SARS’ı durduran akademisyen olarak dünyada tanınan Prof. Lanjuan hem diğer salgınlarda öğrenilenleri hem de Çin’in virüsle nasıl mücadele ettiğini AKŞAM’a anlattı:

HAYVAN PAZARLARINI KAPATTIK
“2003 SARS salgını Zhejiang Eyaleti’nde ilk kez görüldüğünde bununla mücadele eden ekipteydim. Kısa zaman içinde iki farklı ekiple bir yandan hastaları iyileştirmeye diğer yandan hastalığın karakteristik belirtileriyle hangi insanlarda yüksek tesir gösterdiğini araştırmaya başladık. Alınacak en büyük önlemin bu süreçte evde kalmak olduğunu ilk kez o zaman resmi raporlarıma yazdım. 2013’te kuş gribi salgınında Yangtze Deltası’nın izole edilmesine dair rapor hazırladım. Çin hükümeti bu raporu hızla hayata geçirdi. Hastalığın kaynağına yani hayvan pazarlarına ulaştığımızda hükümet tüm hayvan pazarlarını da kapattı. Böylece salgını durdurduk. Koronavirüs salgını çıktığında daha önceki deneyimlerimiz hiç tartışmasız alınacak ilk önlemin evde kalmanın zorunlu hale getirilmesi olduğunu göstermişti bizlere.”

3 HAFTA EVDEN ÇIKMAYIN
“Hükümet de bu önlemin deneyimle farkında olduğu için hızla sonuca ulaşabildik. Bugün artık salgını Çin’de büyük ölçüde durdurmayı başardık. Türk halkına sesleniyorum; Salgının durması için evde kalmak çok önemli. Siz de bu 3 hafta evden çıkmayın. Virüs salgını yükselme eğilimine girmişse salgının vurduğu kentler ve büyükşehirlerde gerekirse sokağa çıkma yasağı da dahil herkesin 3 hafta evinde kalması sağlanmalı.”

TESTLERİ YAYGINLAŞTIRIN
“Sağlık mücadelesinde de en büyük öncelik tanı kitleriyle olabildiğince çok sayıda test yapılması ve vakaların kontrol altına alınması. Sonuçların hızla hem ulusal pandemi merkezlerine hem de Dünya Sağlık Örgütü’ne ulaştırılması gerekli.”

İKİNCİ SALGINDAN KORKUYORUZ
“Mevcut yeni vakaların tamamı yurt dışından gelenlerde ortaya çıkıyor. Çin’de ikinci geniş ölçekli koronavirüs salgını yaşanma olasılığı bizleri endişelendiriyor. Hastalığın belirtilerinin görüldüğü ancak resmi olarak tanı konmadığı insanların hızla belirlenmesi lazım nitekim bu insanlar da salgını yeniden canlandırabilir.”

‘YERE TÜKÜRME VİRÜSÜ YAYMA’
Uzmanlar virüsün yayılmaması için uyarılar yapsa da bilinçsizce yapılan davranışlar yüzünden salgının önüne geçilmiyor. İstanbul Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Ağız Diş Çene Çene Hastalıkları ve Cerrahisi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Osman Zeki Gümrü hastalığın yayılmasında çok önemli bir tehlikeye daha dikkat çekti:
EVE TAŞIRSINIZ
“Tükürüğünüzün kıymetini bilin. Yararları saymakla bitmez. Zararları ise bu günlerde ölüme kadar götürüyor. Virüs taşıyan bir kişi yere tükürdüğünde ona basan yüzlerce kişi virüsü evine, işyerine taşır. Özellikle futbolcularda virüsün hızla yaygınlaşmasının nedenlerinden biri de maç esnasında sahalara atılan tükürüklerdir. Yere düşen futbolcu bu tükürükle temas ediyor. Evde sıkılıp sabah sporuna çıkanlar da riskli. Koşu parkurları, yürüyüş alanlarında çok tükürüğe rastlarız. Farkında olmadan üzerine basarak virüsü eve götürürüz.”

65 YAŞ ÜSTÜNÜ KORUYACAK 19 ÖNERİ
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, 65 yaş ve üstü vatandaşların koronavirüsten korunmaları için 19 maddelik öneri listesi hazırladı:

1- Öksürürken ya da hapşırırken ağzınızı ve burnunuzu tek kullanımlık mendille kapatınız. Mendil yoksa dirseğinizin iç kısmını kullanınız.

2- Ellerinizi bol su ve sabunla en az 20 saniye yıkayınız. Sabun ve su yoksa alkol içerikli dezenfektan ya da 70 derecenin üzerinde kolonya kullanınız.

3- Ellerinizle ağzınıza, burnunuza ve gözlerinize dokunmayınız.

4- Kişisel bakımınıza özellikle ağız ve el hijyeninize dikkat ediniz.

5- Yaşam alanlarınızı sık sık havalandırınız.

6- Televizyon başında hareketsiz olarak uzun saatler geçirmeyiniz.

7- Ev içinde hareketli olmaya gayret ediniz ve yeni hobiler ile uğraşınız.

8- Dışarıdaki işleriniz ve alışverişiniz için yakınlarınızdan destek alınız.

9- Sigara, alkol ve diğer tütün mamullerini tüketmeyiniz. Astım, KOAH gibi hastalıklarınız varsa bu duruma özellikle dikkat ediniz.

10- Soğuk algınlığı belirtileri gösteriyorsanız ALO 184 hattını arayıp durumunuzu anlatınız. Sağlık personeli, yapmanız gerekenleri anlatacak, sizi ilgili
birimlere yönlendirerek gereken tedbirlerin alınmasını sağlayacaktır.

11- Öksürük, ateş, nefes almada zorluk gibi belirtileriniz varsa, cerrahi maske takarak en yakın sağlık kuruluşuna başvurunuz.

12- Su kısıtlaması önerilen hastalığınız yoksa bol su içmeye özen gösteriniz.

13- Uyku düzeninize dikkat ediniz.

14- Olumlu duygu durumunuzu muhafaza ediniz.

15- Zorunlu haller dışında ziyaretçi kabul etmeyin. Telefonla haberleşin.

16- Kamu hizmetlerine mümkün olduğunca e-Devlet kapısı ve diğer Dijital Türkiye Platformları üzerinden, evden çıkmadan erişebileceğinizi unutmayınız.

17- Tüm emekliler, talep etmeleri halinde maaşların evde ödenmesi hizmetinden yararlanabilecek. Talebinizi e-Devlet sistemi üzerinden “Adres ve Banka/PTT Değişikliği” menüsünden anında yapabilirsiniz.

18- SGK tarafından, bu süreç zarfında raporlu ilaçlar için reçete zorunluluğunun kaldırıldığını unutmayınız.

19- Resmi makamların duyurularını takip ediniz ve sağlığınız için alınan tedbirlere titizlikle riayet ediniz

Bu vaka Cinde bas gosterdiginde ve nufusunu dusundugumde vahim vakalar olacagini dusunmustum Cin olayi belli olcude atlatti gibi gorunuyor tabiki bitmedi, aldiklari onlemler hakikaten onemliydi. Peki olayi goz gore gore onlerinde onlem almalari konusunda zamani olanlar neler yapti iste o bir hayli dusundurucu, avrupa yada diger kitalarda alinan tedbirler ufak oranda atlatiriz fazla kaygiya gerek yok dusuncesiyle olagan ustu tedbirlere ekonomik kaygilar vesilesiyle gitmediler. Ulkemiz insanina gelecek olur isek bizim insanimiz yada arap toplumlari kaderci toplumlar dolayisiyla yumurta kapiya dayanmadan onlem almaz alinan onlemlerede uymaz. Yasanan olaylari TV lerde goruyoruz. Fransada yasiyorum cep telefonuma mesaj geldi Belcika, Almanya,Hollandada yasayan Turk toplumu sanirim yasak tanimadi hastanelerde cok sayida Turk nufusun oldugu mesaji aldim tabiki gerceklik payi nedir bilemiyorum. Kanun tanimaz toplumuz, ben en son 14 mart ise gittim o gun is yeri belediyeye ait oldugu icin iscilerine 2. bir karar alinana kadar ise gelmeyin evden cikmayin dedi, hemen evin dibinde tek basina spor yapacagim alana indim kocaman alan kimse yok tek basina spor yapmaya yasak olmamasina ragmen polis evinize giriniz ceza keserim dedi ve kanun disina asla cikmadim, 13 gundur evdeyim su an gripliyim ama mevsim gribi olmali cunku korona belirtileri degil, insallah oyledir.
Ulkemizde kesinlikle daha kati kararlar alinmali tipki olagan hal uygulamasi gibi, bakiniz sehirler koylere yonelir ise koylerde ihtiyar kalmaz, genc nufus yaslilara virus bulastirir ise kendi buyuklerinin olumune sebebiyet verir, Evinizde kaliniz, calismak gerekiyor olabilir, 3 hafta ise gitmeyip isimi kaybedeyim ama insanlarimizi kaybetmeyelim.
Bakiniz bu virus 3 yil sonra baska bir isimde yine gelecek bu bize bir imtahan umarim bunu atlatir isek gelecek felaketlerde daha bilincli oluruz diye dusunuyorum.


Aman dikkat edelim.
Unutmayalim ki;
NEFES ALMA SIKINTISI
Gecim ve can sikintisindan daha zordur, evde kalalim.

Bu arada Rahmetli Ataturkude anmak isterim ne demisti? Hayatta en hakiki mursit ilimdir. tv kanallarina bakiniz ilim ve bilim adamlari yer almaya basladi demek ki olum korkusu cok seyi hatirlatiyor.

cafi' Alıntı:

bence en az 2 hafta genel sokağa çıkma yasağı uygulanmalı insanlar birbiriyle temas etmeyince vürüs yayılmayacak bu tabiki işe gidemeyenler için geçim sıkıntısı olucak bunlara belediyeler devlet iş admaları ihtiyacını karşılamalı

Genişletmek için tıkla ...

Evet abi durumu onceleri dunya genelinde hafife alanlar oldu ama olum korkusu kapiya dayaninca isin rengi degisti, acikcasi OLAGAN USTU HAL ilan edilmeli
cunku akibeti cok vahim olma durumu var, hastaneler doldugunda, elimizde doktor ve hemsire kalmadiginda hakikaten buyuk yikim olur ekonomi boyutunu butun ulkeler dusunuyor ama once can, evlerde milletin psikolojisi bozuldu - ekonomi bozuldu kisacasi bu ve benzeri felaketler cok seyi bozar iken gelecege bakis acilarinida tamamen degistirecek bu kesin, Fransada halk 2. dunya savasi nasil yasandiysa ayni sekle girdi, ben buraya geldigimde 92 yasinda 2. dunya savasini yasamis koylu birisiyle dilim dondugunce konustugumda ormanlarda siginaklarda karanlik yerlerde ac ve susuz yasadiklarini anlatmisti, bunu bilen toplum hala sanki ayni gunlere donmus gibi tipki ulkemizdeki gibi buyuk magazalara akin edip vitrinleri bosattilar, acayip seyler yasandi ve yasanacak, virus benim oturdugum sehre dayandi Allah sonumuzu hayir etsin; buralarda ölüp gidersek ne olacagimiz belli degil hristiyanlar yakiliyor ya biz ne olacagiz inanin kafam acayip karisik.